Hielspoor en andere hardnekkige peesblessures tijdens de coronatijd

Wat weten we over de impact van de coronatijd op blessures?

Misschien heeft u zelf al eens te maken gehad met één van de meest hardnekkige blessures, de peesblessures. Zo niet dan heeft u er vast iemand al eens over gehoord in uw directe omgeving. De meest voorkomende pees-blessures zijn beter bekend als hielspoor, achillespeesklachten, jumpers knee, GTPS (pijn aan de buitenzijde van de heup), hamstringblessures en tenniselleboog/ tennisarm. In deze blog gaan we dieper in op de impact van de coronatijd op deze blessures.

Waar komt een peesblessure vandaan?

Met shockwave behandelen we voornamelijk peesblessures. De meest voorkomende peesblessures zijn zoals gezegd de hielspoor, achillespeesklachten, jumpers knee, GTPS (pijn aan de buitenzijde van de heup), hamstringklachten en de tenniselleboog/ tennisarm. Aan de grondslag van deze blessures ligt meestal een overbelasting. Vaak zien we in de periode voor het ontstaan van een peesblessure (zoals bij hielspoor of achillespeesklachten) dat er een verandering in belasting is geweest. Dit zien we nu in de coronatijd vaker terugkomen dan normaal, zo’n 40% van de mensen is anders gaan bewegen/belasten tijdens de eerste lockdown. Door de maatregelen van de regering zoals het sluiten van de sportaccommodatie zijn mensen op zoek gegaan naar een alternatief voor de sport die ze voor de corona tijd uitoefenden. Hierdoor zijn mensen meer gaan wandelen, hardlopen, thuis sporten etc. Ook zijn mensen in deze periode meer gaan klussen wat een zware belasting op de armen legt. Deze twee factoren zorgen voor een verandering in het belastingspatroon wat ideaal is voor het ontwikkelen van peesblessures. In de praktijk zien we nu dus ook meer mensen met peesblessures dan gemiddeld en met name mensen met hielspoor en achillespeesklachten.

Hoe lang duurt het herstel van een peesblessure?

Om het gevolg van een overbelasting te kunnen begrijpen is het belangrijk dat u weet hoe een pees is opgebouwd en hoe een pees kan veranderen als er een verandering in belasting is. Peesblessures, ook wel tendinopathie genoemd, kunnen erg hardnekkig en vervelend zijn. Vaak is er een hersteltijd van enkele maanden. De klachten kunnen erg variëren, van lichte tot ernstige beperkingen in dagelijkse activiteiten. Belangrijk is om op tijd een juiste diagnose en behandeling te krijgen zodat erger voorkomen kan worden. Peesblessures komen het meest voor bij mensen tussen de 40 en 60 jaar. Een kenmerkend symptoom van peesblessures zijn ochtendstijfheid/ochtendpijn (dit neemt meestal na een aantal minuten af) en startstijfheid/ startpijn na een tijdje gezeten te hebben. Peesblessures kunnen niet bij iedereen op zelfde manier behandeld worden, doordat iedere pees, ieder persoon en iedere klacht anders is. Het is erg moeilijk, zeker als de klachten heftiger en/of langer aanwezig zijn, dit zonder hulp van een specialist zelf te behandelen.

Waar komt de pijn vandaan bij een peesblessure?

Een pees verbindt de spier aan het bot en is een erg sterke structuur. De kracht vanuit de spier gaat over in de pees, de pees geeft de kracht over aan het bot zodat er beweging kan plaatsvinden. Een pees bestaat uit vezels die in een gezonde situatie in de lengte gerangschikt liggen In de richting van het bot. Deze vezels geven de pees kracht zodat veelvuldig en langdurig er kracht overgebracht kan worden zonder dat er pijn optreedt. Zoals eerder benoemd wordt de kans op het ontstaan van peesblessure groter zodra er langere tijd een verandering in belasting is geweest. Er wordt dan over de belastbaarheid van de pees heengegaan. Dit zorgt ervoor dat de normaal in de lengte gerangschikte vezels kriskras door elkaar heen gaan liggen. De kwaliteit van de vezels/ pees neemt hierdoor af waardoor de pees minder belasting kan opvangen. Dit zorgt voor pijn in het dagelijks leven.

Is een peesblessure zoals hielspoor een peesontsteking?

Lang werd gedacht dat de pijn die komt van een peesblessure veroorzaakt wordt door een ontsteking. Inmiddels is duidelijk dat er nauwelijks ontstekingswaarden te vinden zijn in een pijnlijke pees. Dit zorgt er ook voor dat het slikken van ontstekingsremmers of het krijgen van injecties als behandeling voor de langere termijn niet zorgt voor verbetering.

Hoe voorkom ik een peesblessure zoals hielspoor of een achillespeesblessure?

Het voorkomen van peesblessure is vrij lastig. Het probleem is dat eigenlijk niet vast te stellen is welke beweging of activiteiten over de belastbaarheid van de pees heen gaan zodat klachten ontwikkeld worden. Meestal zijn mensen al en aantal weken bezig, met bijvoorbeeld het opbouwen van het hardlopen, voordat de klachten ontstaan. Beginnende peesblessure zijn vaak in lichte mate aanwezig, kenmerkend is pijn bij het starten van een beweging, maar deze verdwijnt wanneer de activiteit langer wordt volgehouden. Er wordt dan vaak gedacht dat dit geen kwaad kan omdat het tijdens de activiteit niet pijnlijk is. Als de klachten na 6-8 weken nog niet verdwenen zijn wordt vaak pas hulp ingeschakeld van een therapeut/ huisarts. Over het algemeen is hoe pijnlijker en langduriger de klachten aanwezig zijn hoe langer het zal duren voordat de klachten weer verdwenen zijn.

Dan zijn er ook nog de acute peesblessures. De pijn bouwt zich dan niet op over een aantal weken maar is spontaan, bij het maken van een verkeerde beweging of bij een langdurige activiteit, heel heftig aanwezig. Dit is dan zo pijnlijk dat mensen direct een afspraak maken bij een therapeut/huisarts. In dit geval is dat ook het best om te doen.

Wat dan wel te doen bij peesblessures?

Hoe kan een peesblessure voorkomen worden? Eigenlijk is het antwoordt heel simpel namelijk: Zorg voor een langzame opbouw en zo weinig mogelijk wisselingen in belasting. Ga je dus beginnen met hardlopen en ben je niet getraind. Zorg dan voor een schema die het hardlopen langzaam opbouwt. Voor een meer ervaren hardloper is het belangrijk om niet ineens verandering aan te brengen in snelheid, afstand, schoeisel etc. Al deze factoren zorgen voor een veranderde belasting op de pezen wat het ontwikkelen van peesblessures vergroot. Voorkomen is altijd beter dan genezen!

Maar wat dan doen als er wel peesblessures ontwikkeld worden? Als eerst is het belangrijk om exact te weten wat de klachten zijn en hoe de klachten zich ontwikkelen. Als je de klachten goed begrijpt en weet wat er gebeurt als er meer belasting op de pees gegeven wordt kan er goed gehandeld worden. Probeer ten alle tijden te achterhalen wat de klachten veroorzaakt zouden kunnen hebben en wat de onderhoudende factoren kunnen zijn. Breng hoe dan ook de mate van belasting omlaag. Of er volledig gestopt moet worden met belasten is afhankelijk hoe de pees reageert op de provocerende belasting. Is er nauwelijks of geen pijn tijdens en/of na belasting dan hoeft er niet volledig gestopt te worden met belasten. Op een pijnschaal van 0-10 is een pijn van 3-4 acceptabel zowel tijdens en/of na de belasting. Worden de klachten dan na een maand niet minder neem dan contact op met een fysiotherapeut die zowel een echo als shockwave heeft. De kans is dan groot dat het zonder hulp niet lukt om de klachten te verminderen. Als de klachten acuut ontstaan en er is sprake van erg veel pijn neem dan direct contact op met een fysiotherapeut met echo en shockwave.

Welke klachten u kunt ervaren is afhankelijk van de plek waar de klachten gevoeld worden. Hieronder wordt dit verder uitgelegd aan de hand van de meest voorkomende peesblessures;

• Hielspoor
• Achillespeesklachten
• GTPS, Gluteus tendinopathie
• Tenniselleboog/ Tennisarm  
• Hamstringklachten

Hielspoor

Ongeveer 10% van de mensen krijgt ooit pijn onder de hiel, meestal is dit hielspoor. Anders dan vaak gedacht is hielspoor ook een peesblessure. Hielspoor kan erg hardnekkig zijn ongeveer, 40% van de mensen heeft 2 jaar na het stellen van de diagnose nog steeds klachten. De klachten worden veroorzaak door de peesplaat (fascia plantaris) welke onder de voet loopt. Deze peesplaat loopt vanaf de onderzijde van het hielbot richting de tenen. De functie van de peesplaat is het stabiliseren van de voetboog tijdens het lopen (foto toevoegen). Op de aanhechting van de peesplaat onder het hielbot kan de pees, meestal door een verandering in het belastingspatroon, in kwaliteit verminderen (degeneratie). Bij een langdurige overbelasting, vaak in combinatie met andere factoren (link naar risicofactoren), kan het gebeuren dat de vezels kris kras door elkaar heen gaan liggen. Hierdoor neemt de belastbaarheid van de pees af waardoor klachten kunnen optreden tijdens of na een activiteit. Meestal gaat dit gepaard met pijn in de ochtend.

De symptomen van hielspoor

• Hielspoor geeft vaak pijn aan de binnenzijde van de hiel. De pijn kan ook wat lager gevoeld worden. In principe is dit dezelfde klacht (hielspoor) maar dan in het midden van de pees.
• Bij hielspoor is de pijn vaak het meest aanwezig in de ochtend, dit verdwijnt vaak na een aantal stappen. ‘S nachts is de pees in ruststand en reageert dan op de belasting die de dag ervoor op de pees gegeven is. U zult merken dat wanneer u een rustige dag heeft de pees de volgende ochtend ook minder pijnlijk is en dat de pijn sneller wegtrekt.
• Afhankelijk van de ernst van de hielspoor klachten kan er pijn tijdens of na een sportactiviteit plaatsvinden. Mensen met lichte hielspoor klachten zullen tijdens een activiteit, afgezien van de eerst paar minuten, weinig last/pijn ondervinden. De pijn zal dan na de (sport)activiteit weer toenemen. Belangrijk is om te beseffen dat ondanks dat tijdens de (sport)activiteit er geen hielspoor klachten zijn het niet betekent dat u hiermee de klachten niet onderhoudt, rust is dus erg belangrijk! Mensen met ernstige hielspoor klachten zullen continue pijn voelen tijdens de (sport)activiteit. Zodra de (sport)activiteit afgelopen is zal de pijn weer toenemen. Soms kan het zo erg zijn dat er niet meer op de hiel gestaan kan worden, mensen lopen dan op hun tenen.

Achillespeesklachten

Achillespeesklachten worden veel gezien bij hardlopers. Het is de grootste en sterkste pees van het lichaam. De achillespees verbindt de kuitspieren met het hielbeen. Het zorgt ervoor dat krachten overgebracht worden op het hielbeen zodat er beweging plaats kan vinden. Door een overbelasting kan de achillespees pijnklachten veroorzaken. Vaak wordt dit gezien bij mensen met een te hoge belasting of bij mensen met een te snelle opbouw van (sport)activiteiten. Aangeraden wordt om een sportactiviteit langzaam op te bouwen, om het risico op achillespees klachten te verminderen.  Hardlopers hebben bijvoorbeeld 52% kans om ooit in hun leven achillespeesklachten te ontwikkelen.

Er zijn verschillende stadia’s van achillespeesklachten. Bij kortdurende klachten zal een reactie in de achillespees ervoor zorgen dat de pees wat vocht opneemt, dit kan te voelen zijn als een pijnlijke zwelling. Bij langdurige overbelasting van de achillespees kan het gebeuren dat de gerangschikte vezels kris kras door elkaar gaan liggen (degeneratie). Dit zorgt ervoor dat de belastbaarheid van de achillespees achteruit gaat waardoor mensen pijn krijgen na/ tijdens de (sport)activiteit

De volgende symptomen zijn erg kenmerkend voor achillespeesklachten:

• geleidelijk ontstaan van de pijn.
• ochtendstijfheid/ ochtendpijn.
• startstijfheid/ startpijn.
• pijn tijdens of na de activiteit, pijn gerelateerd aan belasting.
• zwelling van de achillespees, pijnlijke bobbel.

De ernst van de klachten tijdens belasting is in te delen in 3 categorieën:

1. Pijn/stijfheid na de (sport)activiteit.
2. Pijn in het begin (sport)activiteit, na een aantal minuten neemt de pijn af. Na de (sport)activiteit neemt de pijn/stijfheid juist toe.
3. Pijn gedurende de hele (sport)activiteit.

Alle drie de categorieën gaan vaak gepaard met ochtendstijfheid/ pijn en/of startstijfheid/pijn.

GTPS, Gluteus tendinopathie (pijn aan de buitenzijde van de heup):

GTPS (greater trochanteric pain syndrome) is een overbelasting van de kleine bilspier pezen (gluteus minimus en gluteus medius) aan de buitenzijde van de heup. GTPS wordt ook wel gluteus minimus of gluteus medius tendinopathie genoemd. GTPS wordt vaak verward met een slijmbeursontsteking (bursitis), dit komt echter veel minder frequent voor. vrouwen hebben ongeveer 3x zoveel kans om GTPS te ontwikkelen t.o.v. mannen. Geschat wordt dat 15% van de vrouwen in hun leven klachten hiervan ondervinden. GPTS klachten zijn langdurig en na een jaar heeft ongeveer 76% nog steeds klachten. Snelle diagnose, goede behandeling en adviezen kunnen de hersteltijd flink doen dalen.

Tijdens normaal lopen komt er 6-8 x het eigen lichaamsgewicht aan kracht op het heupgewricht te staan (tijdens hardlopen vele malen meer kracht), De pezen moeten deze krachten opvangen. Als de pezen langdurig/ te veel aan deze krachten worden blootgesteld kunnen de pezen in kwaliteit afnemen. Hierdoor neemt de belastbaarheid van de pezen af en kunnen klachten zich gaan ontwikkelen. Bij langdurige klachten wordt ook vaak kalkvorming gezien in de pezen.

De volgende symptomen worden veel gezien bij GTPS klachten:

• Pijn aan de buitenzijde van de heup eventueel met uitstraling naar de dij of heup.
• Pijn afhankelijk van (sport) activiteit. Veel belasting betekend meer pijn.
• Pijn na de (sport) activiteit.
• Pijn/ stijfheid in de ochtend bij het wakker worden.
• Pijn bij traplopen.
• Afhankelijk van de ernst pijn het normale lopen.
• Niet op de aangedane zijde kunnen liggen.
• Druk/pijnlijk aan de buitenzijde van de heup.
• Lang staan op aangedane zijde provoceert de pijn.

Tenniselleboog/ Tennisarm  

Een tenniselleboog/ tennisarm (epicondylitis lateralis) is een pijnlijke aandoening aan de pezen van de strekspieren in de onderarm. De pijn centreert zich aan of net voor het botpuntje aan de buitenzijde van de elleboog. Het is typisch een overbelastingsklacht waarbij in de periode voor het ontstaan van de klachten een verandering in belasting waargenomen kan worden. Ondanks de naam anders doet vermoeden is de oorzaak meestal niet door het tennissen. Wel krijgt 50% van de tennissers er ooit mee te maken. Mensen met een zwaar en/of repeterend beroep en/of sport hebben het meeste kans op het ontwikkelen van een tennisarm. Mensen tussen de 40 en 60 jaar zijn hier het meest gevoelig voor. Vaak gebeurt dit ook aan de dominante zijde.

De volgende symptomen zijn kenmerkend voor een tenniselleboog/ tennisarm:

• Pijn aan de buitenzijde van de elleboog, op het botpuntje.
• drukpijn op het botpuntje aan de buitenzijde.
• uitstraling richting de pols.
• bij het optillen van zware spullen (hoe heftiger de klachten hoe minder gewicht getild kan worden zonder pijn).

Over het algemeen is een tenniselleboog een zogenoemde zelflimiterende aandoening. Dit houdt in dat wanneer er maar lang gewacht wordt de klachten vanzelf over gaan, dit kan 6 tot 24 maanden duren. Met goede begeleiding, adviezen en shockwave therapie kunnen we ervoor zorgen dat uw klachten na ongeveer 6-8 weken verdwenen zijn.

Hamstringklachten

De hamstring is een spier aan de achterzijde van het bovenbeen. De hamstring loopt van het zitbeenknobbel richting de achterzijde van de knie. De hamstring bestaat uit drie spieren: Semimembranosus, semitendinosus en biceps femoris. Deze spieren zijn verantwoordelijk voor de buiging van de knie. Hamstringklachten kunnen op verschillende plekken voorkomen.

Wanneer is er spraken van acute klachten van de spierbuik en klachten van de hamstringpees (proximale hamstringtendinopathie)?

• Bij de acute verrekkingen, zoals ze vaak voorkomen bij voetbal, Is er meestal sprake van schade in de spierbuik. Dit kan verdeeld worden in 3 gradaties. Op basis van de echo die we maken kunnen we zien welke gradatie het is. Zo kunnen we tot een goede diagnose en prognose komen.
  • Graad 1: Er is sprake van lichte verrekking, Er is geen schade te zien in de spierbuik. Verwacht herstel 1-3 weken
  • Graad 2: Er is sprake van kleine ruptuur in de spierbuik. Echografisch zien we verscheuring van de vezels i.c.m. krachtverlies. Het kan zijn dat er ook een blauwe plek zichtbaar is op de huid. Verwacht herstel +- 6 weken.
  • Graad 3: Totaal ruptuur van de spier. Vrijwel altijd sprake van grote blauwe plek en geen kracht meer in de hamstring. Als we dit zien sturen we u door naar specialist in het ziekenhuis. De specialist bepaald dan het vervolg van de behandeling. Afhankelijk van de behandeling is verwacht herstel 12- 20 weken. Langdurige overbelasting van de hamstring kan ervoor zorgen dat de pees van de hamstring op het zitbeenknobbel in kwaliteit afneemt (proximale hamstringtendinopathie). Dit is een typische hardlopers blessure en erg hardnekkig. Meestal is er sprake van een herstel van +- 6 maanden.

De symptomen zijn:

• Pijn in de bil
  • Pijn in de bil bij langdurig zitten
  • Pijn na hardlopen, squats, lunges etc.
  • Afhankelijk van de ernst kan ook tijdens activiteiten/ belasting pijn gevoeld worden.
  • Ochtendstijfheid/ pijn in de bil
  • Is zelden pijnlijk bij activiteiten/ bewegingen die niet zwaar zijn of comprimeren. U moet dan denken aan: Wandelen, zitten en stil staan.

Behandeling van peesblessures bij Rayer healthcare.

De oplossing van deze peesblessures ligt in de juiste verhouding tussen rust, oefenen en shockwave therapie. Onze spier/pees specialisten zijn in staat om samen met u tot deze juiste verhouding te komen. Wij starten altijd met een echografisch onderzoek zodat we aan de hand van de echo u exact kunnen vertellen wat uw klachten veroorzaken en om een juiste prognose te kunnen stellen. Vervolgens zullen wij u uitleggen hoe we de klachten gaan behandelen. Hieronder staat kort uitgelegd wat u dan te horen krijgt.

Rust betekent het niet provoceren van de klachten. Dit betekent meestal niet dat u volledige rust hoeft te houden. Vaak is het voor de pees beter om op een bepaald niveau belast te blijven worden. Belangrijk is dan wel dat de klachten niet geprovoceerd of onderhouden worden.

Oefeningen zorgen ervoor dat de vezels die kriskras door elkaar heen liggen weer mooi aaneengesloten gaan liggen waardoor de pezen sterker worden. Een oefenprogramma dient wel minimaal 12 weken volgehouden te worden voor het optimale resultaat.

Shockwave therapie is het behandelen van peesblessures middels hoogenergetische geluidsgolven. Deze geluidsgolven zorgen voor microschade in het gedeelte van de pees wat behandeld wordt. Het lichaam start dan een herstelproces zodat de microschade en de oorspronkelijke irritatie in de pijn verdwijnen. Vaak voelt u dan na 5 behandelingen al veel vooruitgang.